Stichting Erfgoed Hengelo

Henri Moquette en Willem Wilmink,
twee Hengelose Verzetsstrijders

Verzekeringsinspecteur Henri Herman Moquette werd op 5 januari 1899 geboren in Makassar op het eiland Celebes in het toenmalige Nederlands-Indië. Toen hij in Nederland in 1918 zijn HBS-diploma had behaald, werd hij opgeroepen voor militaire dienst. Hij kreeg daar een officiersopleiding en werd in 1921 beëdigd als reserve tweede luitenant bij de infanterie.

Na zijn opleiding aan de School voor de Suikerindustrie keerde hij terug naar het toenmalige Nederlands-Indië, waar hij trouwde met de uit Hengelo afkomstige domineesdochter Welmoed Heeringa. Ten gevolge van de economische wereldcrisis werd hij in 1932 werkloos. Welmoed Moquette-Heeringa keerde daarop met hun kinderen terug naar Hengelo. Henri volgde een jaar later. Al in Nederlands-Indië was Henri bevorderd tot reserve eerste luitenant en terug in Nederland meldde hij zich opnieuw aan als reserve-officier. Op 5 december 1937 werd hij ‘benoemd en aangesteld’ als reserve kapitein bij het 22ste Regiment Infanterie.
Intussen pakten donkere wolken zich samen boven Europa. De oorlogsdreiging leidde ertoe dat Henri Moquette op 24 augustus 1939 een ‘oproep tot opkomst in werkelijke dienst’ ontving. Zijn standplaats werd Renswoude in de provincie Utrecht. In de meidagen onderscheidde Henri Moquette zich op bijzondere wijze. De beoordeling van zijn optreden als compagniescommandant is duidelijk: ‘gedurende de oorlogsdagen een aanvoerder gebleken, die aan volkomen beheerst beleid grote moed paarde’.
Na enige tijd als krijgsgevangene in Duitsland te hebben vastgezeten, keerde Henri Moquette op 9 juni 1940 weer terug bij zijn gezin aan de Frans Halsstraat in Hengelo.
Bij Koninklijk Besluit van 17 februari 1948 werd hem door H.M. Koningin Wilhelmina postuum de onderscheiding Bronzen Leeuw toegekend voor ‘zijn moedig gedrag en beleidvolle daden’ in de meidagen van 1940.

De architect Gerrit Willem Eduard Wilmink werd op 29 augustus 1893 geboren in Hengelo. Zijn omgeving kende hem als ‘Willem Wilmink’, naar zijn tweede voornaam. Nadat hij in 1919 in het huwelijk was getreden met de uit Amsterdam afkomstige Truus Moedt, keerde hij in 1920 vanuit Ede terug naar Hengelo.

In Hengelo is hij aanvankelijk werkzaam als bouwkundig opzichter, in dienst van de Hengelosche Bouwvereeniging. Later zal hij zich ontwikkelen tot architect. In Hengelo en omgeving staan ook nu nog steeds door Willem Wilmink ontworpen huizen. De Tweede Wereldoorlog was al ruim een half jaar bezig, toen het gezin van Willem Wilmink in december 1940 ging wonen aan de Mr. P.J. Troelstrastraat in Hengelo.
Na de Tweede Wereldoorlog vervaardigde de destijds in Hengelo woonachtige kunstenares Marga Drijfhout (Zandvoort 1917-Den Haag 2003) een portret in olieverf met de titel: ‘Wilmink uit het verzet’. Dit schilderij leidde tot een onderzoek naar de persoon Willem Wilmink en zijn rol in de Tweede Wereldoorlog.